Zasady udostępniniania informacji publicznej
Zasady dostępu do informacji publicznej
=============================
1 stycznia 2002 r. weszła w życie ustawa z 6 września 2001 r. o dostępie do
informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198). Ustawa precyzuje
konstytucyjny zapis art. 61 o prawie obywateli do informacji o działaniach
władz publicznych.
Zgodnie z ustawą o dostępie do informacji publicznej, podmioty władzy
publicznej zostały zobowiązane do utworzenia Biuletynu Informacji Publicznej,
który jest "urzędowym publikatorem teleinformatycznym". BIP tworzy
się w celu powszechnego udostępniania informacji publicznej w postaci
ujednoliconego systemu stron w sieci teleinformatycznej. BIP istnieje zatem
jedynie w formie elektronicznej. Oznacza to m.in. stałą dostępność do
informacji - z dowolnego miejsca i o dowolnej porze.
Ustawa nakazuje organom władzy państwowej (i innym podmiotom) udostępniać każdą
informację o sprawach publicznych. Wyjątek stanowią informacje niejawne.
Zgodnie z ustawą prawo do informacji publicznej obejmuje uprawnienie do niezwłocznego
uzyskania takiej informacji, zawierającej aktualną wiedzę o sprawach
publicznych. Na prawo do informacji publicznej składają się uprawnienia do:
-
uzyskania informacji publicznej, w tym
informacji przetworzonej,·
-
wglądu do dokumentów urzędowych,·
-
dostępu do posiedzeń kolegialnych
organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów.·
Prawo to przysługuje każdej osobie. Od osoby występującej o informację
publiczną nie wolno żądać uzasadnienia wniosku (wykazania interesu prawnego lub
faktycznego).
Informacje podlegające udostępnianiu
===========================
Ogólna zasada udostępniania każdej jawnej informacji o sprawach publicznych
jest sprecyzowana w rozdziale 2 ustawy. Wskazano tam wprost jakie informacje
podlegają upublicznianiu.
Są to m.in. informacje o:
-
·
organach władzy publicznej - w tym o ich statusie prawnym, organizacji,
kompetencjach, majątku, osobach sprawujących w nich funkcje i ich
kompetencjach;
-
zasadach funkcjonowania organów władzy
publicznej·
- w tym o sposobach załatwiania spraw, stanie przyjmowanych spraw i kolejności
ich załatwiania, prowadzonych rejestrach, ewidencjach i archiwach;
-
polityce władz - w tym o zamierzeniach,
projektach aktów normatywnych, programach dotyczących realizacji zadań
publicznych;·
-
·
danych publicznych - w tym dokumenty urzędowe, stanowiska w sprawach
publicznych zajęte przez funkcjonariuszy publicznych, treść wystąpień i ocen
dokonywanych przez organy władzy publicznej, informacja o stanie państwa;
Na mocy ustawy mają być jawne i dostępne posiedzenia kolegialnych organów
władzy pochodzących z wyborów. Ustawa nakazuje sporządzać i udostępniać
stenogramy lub protokoły z obrad. Ustawa definiuje ponadto pojęcie dokumentu
urzędowego, który podlega upublicznianiu. Dokumentem urzędowym jest treść
oświadczenia woli lub wiedzy, utrwalona i podpisana w dowolnej formie przez
funkcjonariusza publicznego w rozumieniu przepisów Kodeksu karnego, w ramach
jego kompetencji, skierowana do innego podmiotu lub złożona do akt.
Formy udostępniania informacji
=======================
Zgodnie z ustawą udostępnianie informacji publicznych następuje poprzez:
ogłaszanie w internetowym Biuletynie
Informacji Publicznej,·
udostępnianie na wniosek
zainteresowanego,·
wyłożenie w powszechnie dostępnym
miejscu lub poprzez terminale informacyjne.·
Udostępnianie informacji na wniosek
Zgodnie z ustawą informacja publiczna, która nie została udostępniona w
Biuletynie Informacji Publicznej jest udostępniana na wniosek zainteresowanego.
Udostępnianie informacji na wniosek następuje "bez zbędnej zwłoki",
nie później niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku. Jeżeli jest to
niemożliwe, należy powiadomić wnioskodawcę w tym terminie, o powodach
opóźnienia w przekazaniu informacji oraz o nowym terminie, nie dłuższym jednak
niż 2 miesiące. Jeśli informacja może być przekazana niezwłocznie w formie
ustnej lub pisemnej, osoba występująca o informację nie składa pisemnego
wniosku. Instytucja udostępniająca informację ma obowiązek umożliwić jej
skopiowanie, wydrukowanie, przesłanie lub przeniesienie na powszechnie używany
nośnik informacji. Jeżeli w wyniku udostępnienia informacji publicznej na
wniosek podmiot obowiązany do udostępnienia ma ponieść dodatkowe koszty
związane ze wskazanym we wniosku sposobem udostępnienia (wydruk, kserokopia,
skopiowanie na dyskietkę itp.), podmiot ten może pobrać od wnioskodawcy opłatę
w wysokości odpowiadającej tym kosztom.
Ograniczenia w dostępie do informacji publicznej
===================================
Odmowa udzielenia informacji może nastąpić jedynie ze względu na jej niejawność
(ochrona danych osobowych, prawo do prywatności, tajemnica państwowa, służbowa,
skarbowa, statystyczna). Prawo do informacji publicznej podlega również
ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę
przedsiębiorcy. Ograniczenie to nie dotyczy informacji o osobach pełniących
funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji, w tym o
warunkach powierzenia i wykonywania funkcji, oraz przypadku, gdy osoba fizyczna
lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa. Odmowa udzielenia
informacji następuje w formie decyzji administracyjnej.
przepisy prawne:
============
- Ustawa z 6 września 2001 r.
o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 z późn. zm)
- Rozporządzenie Ministra
Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 maja 2002 r. w sprawie Biuletynu
Informacji Publicznej (Dz.U.02.67.619)
|